Tourbillon là đỉnh cao trong nghệ thuật/ kỹ thuật chế tạo đồng hồ cơ tinh xảo. Tourbillone mới chỉ là một bộ phận trong hàng trăm bộ phận của một chiếc đồng hồ cơ. Vậy bộ chuyển động Tourbillon là gì? chúng ta cùng tìm hiểu.Chúng ta thường thấy trong những chiếc đồng hồ cơ automatic bình thường rất nhiều chi tiết bánh răng chuyển động. Có một vòng tròn dễ thấy nhất quay đi quay lại nhịp nhàng, đó chính là con lắc dao động của đồng hồ cơ hay còn gọi là balance wheel.
Bộ phận balance wheel phổ biến của đồng hồ cơ bình thường
Balance wheel này có nhược điểm làm đồng hồ chạy chưa chính xác hoàn hảo bởi khi đồng hồ nghiêng hoặc đứng thì trục không còn thẳng đứng nên chịu tác động lệch so với trọng lực trái đất. Để khắc phục điều này, cả cụm tourbillone vô cùng tinh xảo và phức tạp để thay thế cho chi tiết balance wheel trong đồng hồ.
Thế Tourbillon là gì mà các nhà sưu tập luôn khao khác sở hữu nó? Đây chẳng phải là một câu hỏi kỳ lạ dành cho vô số các nhãn hiệu giới thiệu đồng hồ đeo tay Tourbillon trong những ngày này sao? Trước khi bàn về điều đó, một số sự kiện lịch sử đã giải thích và chứng minh Tourbillon là một bộ chuyển động đa năng với những cơ cấu máy và chi tiết cực kỳ phức tạp mà nhà chế tác đồng hồ xuất sắc Abraham-Louis Breguet (sinh năm 1747 và mất năm 1823) đã phát minh vào năm 1798 và được cấp bằng sáng chế vào năm 1801.
Abraham-Louis Breguet (sinh năm 1747 và mất năm 1823)
Thời đó, đồng hồ bỏ túi là chiếc máy đếm giờ được nhiều người ưa thích; và giống như cái tên đầy hàm ý của nó, đó là đồ vật đặc trưng được cất trong túi áo gi-lê của quý ông và buộc phải đặt ở vị trí thẳng đứng trong thời gian dài. Đồng thời quả lắc của những chiếc đồng hồ lại chịu ảnh hưởng tiêu cực của trọng lực nên ta không thấy những phát minh mới của nó trong nhiều năm.
Qua nhiều năm nghiên cứu, giải pháp của Breguet là một giá đỡ lưu động được lắp trong quả lắc, lò xo tóc và bộ thoát trong khi quay tròn trên chính trục của nó. Khi bộ phận điều tiết này quay tròn, nó sẽ nằm ở tất cả các vị trí thẳng đứng có thể, nghĩa là các thay đổi tốc độ sẽ tự hủy lẫn nhau.
Cận cảnh bộ phận tourbillon thực tế trong máy của chiếc đồng hồ Franck muller 3
Tóm lại, cái mà Breguet đã phát minh ra là một cơ cấu đã loại bỏ được các tác động của trọng lực đối với sự chính xác của đồng hồ. Cách mà nó quay tròn giải thích tại sao nó được gọi là Tourbillon, đó là một từ tiếng Pháp có nghĩa là “gió lốc”, trong tiếng Anh biểu hiện sự quay tròn kiểu lốc xoáy của bộ máy.
Điều gợi trí tò mò và khiến những bộ máy Tourbillon trở nên khan hiếm vì theo Martin Wehrli, người phụ trách nhà bảo tàng
Audemars Piguet, trong khoảng thời gian được giới thiệu năm 1801 đến năm 1980, chỉ có 640 chiếc đồng hồ Tourbillon được chế tạo. Tức là trung bình có dưới bốn chiếc đồng hồ được sản xuất mỗi năm.
Điều thú vị là người ta cũng lưu ý rằng không phải chiếc Tourbillon đã đưa thợ chế tác đồng hồ xuất sắc Breguet đến với sự nổi tiếng; mà chính là sự hoàn hảo của cơ cấu tự lên dây cót hoặc chiếc đồng hồ tự động của ông vào năm 1780. Tuy nhiên, đây hoàn toàn là một câu chuyện khác.
Tất cả những điều này có nghĩa rằng Tourbillon không phải là một chiếc đồng hồ đa năng thông dụng của thời đó không? Ồ, không hẳn vậy. Wehrli giải thích “Nó chỉ nói cho người ta biết rằng để chế tạo ra một chiếc Tourbillon khó như thế nào thôi”. Lúc đó, Audemars Piguet đã chế tạo ra Tourbillon cho mẫu đồng hồ đeo tay từ năm 1986. Đó là một chiếc đồng hồ khác thường mà bộ chuyển động Tourbillon được đặt ở vị trí 11 giờ.
Người ta cũng có chút băn khoăn về việc tại sao các Tourbillon lại là những chiếc đồng hồ có giá cao ngất? Ngày nay, với công nghệ hiện đại, người ta có thể sản xuất thêm nhiều Tourbillon hơn là 4 chiếc mỗi năm như dưới thời của ông Breguet. Trên thực tế, Wehrli ước tính rằng ngày nay có 136 nhãn nhiệu đang chào bán các Tourbillon cho đồng hồ đeo tay vì các hãng này đã biết khám phá ra những bí mật của việc sản xuất và chế tác “trái tim” của chiếc đồng hồ.
Di sản của Breguet tiếp tục tồn tại qua những chiếc đồng hồ Tourbillon có đặc tính đa năng này. Một chiếc đồng hồ Tourbillon khá mới là chiếc Heritage Tourbillon lên dây bằng tay có số tham chiếu 5497 trong vỏ đồng hồ hình tonneau.
Đối với Bvlgari, một trong những đỉnh cao của bộ sưu tập chính là Tourbillon Diagono và năm nay là năm kỉ niệm lần thứ 20 của bộ sưu tập Diagono. Kể cả nhãn hiệu thời trang cao cấp Louis Vuitton cũng đang sải những bước dài vào công việc chế tác đồng hồ với chiếc Tourbillon Tambour Monogram của hãng có thể tự điều chỉnh về chất liệu vỏ đồng hồ hoặc các bánh răng bên trong đồng hồ để làm nổi bật các ký tự đầu của tên người sở hữu.
Một chiếc đồng hồ quyến rũ đã ra mắt cách đây không lâu là chiếc Concord’s C1 Tourbillon Gravity nổi bật với bộ chuyển động Tourbillon thẳng đứng có giá đỡ được lắp cách xa khỏi các bộ phận chính của chiếc đồng hồ tránh tác động của trọng lực lên các chi tiết máy.
Và sau đó là chiếc Cabaret Tourbillon đến từ nhà sản xuất đáng gờm A.Lange & Sohne, đó là một chiếc Tourbillon cực kỳ cao cấp. Tại sao vậy? Tourbillon của nó nổi bật với ‘giây dừng đã được cấp bằng sáng chế’ có nghĩa là Tourbillon có thể được dừng ngay lập tức và sau đó khởi động lại để có sự đồng bộ hóa tốt hơn và do đó đo thời gian chính xác hơn.
Một vài video clip về chuyển động thật của Tourbillon: